Impressie conferentie ‘CompetentNL: basis voor skills’

Workshop 1: onderwijs en arbeidsmarkt beter aansluiten met skills

Hier vind je de presentatie van deze workshop

In deze workshop vertelden Tim Hartendorp van pilotpartij Jobdigger en Hans Schuit van BMC hoe je onderwijs en arbeidsmarkt beter kunt aansluiten met skills. Zo helpen actuele arbeidsmarktdata een reëel beroepsbeeld te schetsen bij het werven van studenten en het oplossen van uitdagingen binnen zowel het onderwijs als de arbeidsmarkt. Hans liet zien hoe de regio Zwolle vacaturedata gebruikt om de inhoud en haalbaarheid van het nieuwe economisch onderwijs te onderbouwen en voor bijvoorbeeld beroepsprofielen en afstemming met het werkveld.

Jobdigger verzamelt alle publieke vacatures op het internet in onder andere Nederland, België, Frankrijk en Duitsland. Dat zijn er dagelijks meer dan 150.000. Daarvan worden 80 verschillende datapunten per vacature opgeslagen in een gestructureerde database, waaronder de skills. Tim Hartendorp:“Jobdigger heeft een skillstaxonomie op basis van de praktijk, CompetentNL is een theoretisch model. Wij hebben er veel vertrouwen in dat een combinatie van deze modellen een goed beeld geeft van de situatie in de echte wereld. Vacatureteksten zijn vaak niet compleet, omdat skills die essentieel zijn lang niet altijd in de tekst worden opgenomen. Denk hierbij aan het spreken en schrijven van de Nederlandse taal voor een docent Nederlands. Een theoretisch model zal daarentegen altijd de basisskills voor beroepen bevatten, maar heeft meer moeite de specialistische skills die in vacatureteksten staan te identificeren.”

Hans Schuit van BMC ziet ook veel meerwaarde van kwalitatieve data voor het onderwijs. Iedere vijf jaar verdwijnt zo’n 15% van de beroepen. Daarom moeten onderwijsinstellingen meebewegen met de arbeidsmarkt. Voor de flexibiliteit van het onderwijs, overstappers, maatwerkopleidingen en loopbaanoriëntatie. Deelnemer Wim Siemann van het Albeda college was het helemaal met hem eens. Hij heeft skills al vanaf 2015 op zijn agenda en ziet het grootste effect voor opleidingen op niveau 1 en 2.

Kunnen het hbo en non-formele onderwijs aansluiten bij CompetentNL? En wat is hier inhoudelijk, technisch en bestuurlijk voor nodig? Hans Schuit deed hiervoor een verkenning en ziet een positieve grondhouding, maar ook nog wel wat vragen en aandachtspunten. Hij vroeg de aanwezigen om hun visie: zijn het reguliere mbo en hbo volgens hen voldoende slagvaardig om hun initieel onderwijs en leven lang ontwikkelen op basis van skills in te richten? 27% vond van wel, 21% van niet en 52% wist het niet. En zullen grote werkgevers en particuliere opleiders de stap naar een skillsgerichte benadering maken, maar kleine bedrijven en opleiders niet? 12% dacht van niet, 14% wist het niet en 68% van de deelnemers dacht dat kleine bedrijven en opleiders dat wel kunnen.

Workshop 2: speel het skills-spel en kijk anders naar arbeidspotentieel

Hier vind je de presentatie van deze workshop

In groepjes van vier werd deelnemers gevraagd om anders naar arbeidspotentieel te kijken. Per tafel werd een envelop geopend met hierin een vacature van een werkgever en drie vacatureprofielen van werkzoekenden. Yoselien Faber en Frank Eskens van UWV legden aan de hand van wat theorie uit hoe het spel moest worden gespeeld.

Deelnemers mochten elkaars profiel niet lezen en de werkgever werd gevraagd om bij de verschillende sollicitanten te informeren naar hun skills. Pasten deze skills bijvoorbeeld ook op het profiel van een medewerker orthopedisch instrumentenmaker? En bij welke kandidaat zaten al de essentiële skills en bij welke niet? De meeste werkgevers vonden het best pittig om geen weet te hebben van diploma’s en verder te kijken dan ze gewend zijn. Toch lukte het meerdere werkgevers om de juiste vaardigheden bij een kandidaat te vinden en deze met ‘learning on the job’ of lichte bij- of omscholing aan te nemen. De workshop gaf mooie inzichten in intersectorale mogelijkheden en het loslaten van het traditionele cv-denken. Zowel aan werkzoekende als aan werkgeverszijde.

Workshop 3: skillsgericht denken in de regio Eindhoven

Hier vind je de presentatie van deze workshop

Hoe kan skillsgericht denken bijdragen aan de vraagstukken in de regio Eindhoven? Passport for Work liet de tool zien die werkgevers daar helpt bij matches met hun vacatures en werkzoekenden inzicht geeft in hun skillsprofiel. Conclusies van hun project waren onder andere dat elke werkzoekende ondersteuning nodig heeft, dat skills-based presenteren training vergt, en dat meertaligheid een serieuze optie moet zijn. Ook werkgevers hebben behoefte aan ondersteuning op maat, het inzetten van vooraf ingevulde baanprofielen helpt. Wat betreft arbeidsmarktprofessionals: skills-based werven en ontwikkelen vereist training en begeleiding. Andries van Vugt, Remko Matsinger, Gerard van Barneveld (Passport for Work) en Jeroen van Zuijlen (SBB) verzorgden deze workshop.

Workshop 4: de inhoud van CompetentNL

Hier vind je de presentatie van deze workshop

Tijdens de goedbezochte workshop nam Jacob Molenaar (SBB) de deelnemers mee in de inhoud van CompetentNL. Hij gaf eerst uitleg over CompetentNL als verbindende skillstaal, waar een nieuwe skillstaxonomie aan ten grondslag ligt. Daarbij gaf hij aan dat nog niet helemaal duidelijk is wat voor CompetentNL de beste indeling is. De deelnemers kregen een aantal bijbehorende discussiepunten voorgelegd, zoals over de naamgeving van de eerste laag (zes vaardigheden) van de taxonomie. Wat sluit beter aan? Praktische vaardigheden of praktische uitvoerende vaardigheden? Iedereen gaf daar een eigen (subjectieve) invulling aan. De conclusie van de deelnemers was dat de diverse skills eerst scherp gedefinieerd en getest moeten worden. Daarna is het een kwestie van de knoop doorhakken. 
Naast Jacob Molenaar waren ook Brigitte Barendse (SBB) en Pauline Wegener, Karima Ben Yakoub Amrani en Kristijan Mileski (UWV) betrokken bij deze workshop.

Workshop 5: het vinden van een passende opleiding op basis van skills

Hier vind je de presentatie van deze workshop

Deze workshop ging over het vinden van een passende opleiding op basis van skills. Deze workshop was georganiseerd door Leeroverzicht (www.leeroverzicht.nl) en werd gegeven door Helga Ultzen en Dave Veen. Op de huidige website van Leeroverzicht is het mogelijk om een passende opleiding te vinden, informatie te vinden over subsidiemogelijkheden en nader advies te krijgen. Nu is de insteek nog een concrete leerwens. Doel is om het ook mogelijk te maken om vanuit een skillls gap te zoeken naar een mogelijke oplossing. Tijdens de workshop is gebrainstormd over wat belangrijke kenmerken of succesfactoren zijn voor het vinden van een opleiding die past bij een skills gap.

Workshop 6: hoe draagt een gemeenschappelijke skillstaal bij aan intersectorale mobiliteit?

Hier vind je de presentatie van deze workshop

Melissa Selzener, docent onderzoeker bij de Hanze Hogeschool. en Joost van Genabeek van TNO gaven een workshop gericht op HR-professionals. In deze workshop werd belicht waarom inzicht in skills belangrijk is voor intersectorale mobiliteit en hoe belangrijk samenwerking met anderen is om innovatie mogelijk te maken.

Zoals dat in Noord-Nederland gebeurt tussen onderzoek, overheid, werknemers en werkgevers op het platform van Matching & Carrièretool, een van de pilotpartijen van CompetentNL. Werkzoekenden en werkgevers kunnen hier een skillsprofiel aanmaken en skills-based matchen.  In de tooling is te zien welke skills overeenkomen en toont de skills gap. De tool maakt gebruik van skillstalen en legt vast welke skills bij welke opleiding horen.  De rol van intermediair en HR-professional blijft hier essentieel. Immers zij kunnen kijken naar andere elementen zoals bedrijfscultuur en bedrijfswaarden en welke soft skills ook belangrijk zijn. Er is meer nodig dan alleen skillstaal om vraag en aanbod samen te brengen, maar het biedt veel kansen ten aanzien van de krapte op de arbeidsmarkt en het verhogen van arbeidsproductiviteit. Melissa en Joost wezen tot slot nog op de online themabijeenkomst speciaal voor arbeidsbemiddelaars en werkgevers in april 2025.

Workshop 7: flexibeler opleiden met skills

Hier vind je de presentatie van deze workshop

Stichting ROC Nijmegen/Matchcare/WZW maken gezamenlijk deel uit van de Community of Practice. Na een korte inleiding van Elise Weber (SBB) over de voortgang van CompetentNL, nam Diny Gijsbers (ROC Nijmegen) het stokje over om hun ervaringen te delen. Ze vertelde dat ze hebben gekeken hoe CompetentNL bruikbaar is in het onderwijs en in het kader van Leven Lang Ontwikkelen. Uit de data van CompetentNL bleek dat er bij Zorg en Welzijn maar één skill verschil is tussen een mbo niveau 3 en niveau 4-opleiding. De skills zijn weliswaar op een ander niveau, maar is daar dan een tweejarige opleiding voor nodig zoals die nu wordt aangeboden? Dat neemt ROC Nijmegen momenteel onder de loep. Een van de deelnemers, Maries Dinaux (MijnSkillsPaspoort), concludeerde: “Ik vind het enorm dapper dat ROC Nijmegen als early adopter zo open is over de valkuilen die ze tegenkomen. Fijn dat ze dat met ons delen.”

Workshop 8: hoe haal ik alles uit CompetentNL?

De presentatie van deze workshop volgt

Een technische workshop voor leken, zo valt deze workshop wel te omschrijven. Michel Peters en Chris Ras (UWV) gaven deze workshop en gingen in op de technische mogelijkheden om in de toekomst gebruik te maken van de data CompetentNL. Duidelijk is wel dat het werken met de API’s die beschikbaar komen zeer veel voordelen zal bieden. Je krijgt dan actuele data, het is betrouwbaarder en de mogelijkheden voor het bevragen van de data zijn veel groter in vergelijking met het werken met downloadbare bestanden.  Je maakt namelijk gebruik van het netwerk van de data in CompetentNL.

Workshop 9: skills toepassen in competentiemanagement

De presentatie van deze workshop volgt

In deze workshop deelden Justus van Ebbenhorst Tengbergen van Salta Group en Alfred Schut van ROVC hun ervaring met competentiegericht opleiden. Salta Group is een koepel voor ruim 25 organisaties op het gebied van onderwijs en opleidingen en betrokken bij de pilot met Leeroverzicht. ROVC is een non-formele technische opleider die zo’n 20.000 technici per jaar opleidt in cursussen van een halve dag tot twaalf dagen. ROVC werkt met competentiemanagement in vier stappen.

1) Vaststellen van de gewenste competenties:

ROVC heeft zo’n 40 beroepsopleidingen voor onderhoudsmonteur. De gevraagde kennis en skills daarbij kunnen totaal anders zijn. Werkgevers hebben ook nog wel stappen te zetten om duidelijk te maken wat ze nu echt nodig hebben. En hoe vinden we de juiste skills in CompetentNL?

2) Competentiemeting:

Bijvoorbeeld door competentiegerichte interviews en het laten uitvoeren van taken en persoonlijkheidstesten. Is iemand in staat om veilig te werken? Hoe is iemands ‘learning agility’?

3) Vaststellen van de skills gap:

Het is allemaal nog niet zo gemakkelijk. Een skills gap is heel lastig om te bepalen. Als je weet wat je wilt van een medewerker, weet je nog niet je specifieke opleidingsvraag. Een taak kan in de ene functie ook veel belangrijker zijn dan in een andere. Het begint bij bewustwording. Wat doe ik zelf eigenlijk? Wat zijn mijn skills? Wat verwacht je van een skillstaal als CompetentNL en wat moet je zelf doen als opleider of werkgever? Respecteer dat je het niet dicht kunt timmeren. Een schoonmaker kan ook een goede datatypist zijn.

4) Opleidingsadvies:

Het meten van de effectiviteit van een cursus voor een bepaalde skills gap is het leerresultaat. Dat kan veel fijnmaziger met een skillstaal. Toch is een skillstaal nooit compleet. Het is bijna ondoenlijk om dat voor alle opleidingen en arbeidsmarktvraagstukken goed te doen. Dat moet je er echter niet van weerhouden om de skillstaal toch te gebruiken.

Workshop 10: hoe gaan we om met bias in CompetentNL?

Hier vind je de presentatie van deze workshop

Wat is bias? Bias is een voorkeur voor een bepaalde groep. Op de arbeidsmarkt kan zich dat bijvoorbeeld uiten naar een voorkeur voor personen van een bepaald gender, leeftijd of etniciteit. Impliciet beïnvloedt dat de werving en selectie. Het identificeren en corrigeren van bias in data en het gebruik ervan wordt ook onderzocht voor CompetentNL. Merle Beaujon, onderzoeker bij programmapartner TNO van CompetentNL, gaf hierover deze workshop samen met enkele collega’s.

Na een korte uitleg van bias, gingen de deelnemers in groepjes aan de slag met enkele vragen van het onderzoeksteam. Dit leverde behoorlijk wat discussie op: veel aanwezigen waren zich wel bewust van het bestaan van bias, maar werden toch verrast door de vele gedaantes die het kan aannemen. Het diverse palet aan opbrengsten van deze workshop nemen de onderzoekers mee in hun vervolgonderzoek.