CompetentNL onderzoekt modules om bias te corrigeren
Bias is een voorkeur voor een bepaalde groep. Op de arbeidsmarkt uit zich dat bijvoorbeeld in een voorkeur voor personen van een bepaald gender, leeftijd of etniciteit. Merle Beaujon (TNO) onderzoekt hoe we bias in data en het gebruik ervan kunnen identificeren en corrigeren.
Bias in taal
Hoe zit het met bias in beschrijvingen van vaardigheden, functieomschrijvingen en kwalificatiedossiers? “Bias kan zitten in hoe de skills zijn verwoord, of er naar bepaalde skills wordt gevraagd en hoe de skillstaal wordt gebruikt. Is een term B1 of wordt er een moeilijker synoniem gebruikt dat niet door iedereen te begrijpen is? Bepaalde skills kunnen worden genoemd en andere juist niet. Wordt de skillstaal neutraal gebruikt of juist zo dat de selectie van kandidaten een door de werkgever gewenste uitkomst is?”
“Voor alle duidelijkheid: enige vorm van bias is nodig om keuzes te kunnen maken. Niemand is ‘objectief’, geen enkele persoon en dus ook geen enkele organisatie. We kijken immers allemaal met onze eigen optelsom van kennis, ervaring en achtergrond naar de werkelijkheid. Het gaat erom dat we er ons bewust van zijn welke bias een rol speelt in onze keuzes en dat we ongewenste bias zoveel mogelijk proberen te voorkomen. Alleen zo creëer je een gelijk speelveld voor alle deelnemers op de arbeidsmarkt.”
Complexe taal
“Het gebruiken van complexe taal is niet direct een uiting van bias, maar kan wel zorgen voor een ongelijke behandeling ten opzicht van bijvoorbeeld sociaaleconomische status, of een migratieachtergrond. Het is hier wel zoeken naar een balans: is een beschrijving duidelijk genoeg, maar omschrijft het de vaardigheid ook correct en herkenbaar?”
Genderbias
“Op het gebied van gender is natuurlijk bekend dat bepaalde functies van oudsher worden omschreven in meer vrouwelijke dan wel meer mannelijke termen. Bijvoorbeeld juf of brandweerman. Daarnaast heb je echter ook maatschappelijke bias. Verzorgende taken worden bijvoorbeeld vaker aan vrouwen dan aan mannen toegeschreven. Het is daarom goed om in beschrijvingen van vaardigheden op te letten of je daadwerkelijk de vaardigheid beschrijft, of onbewust het plaatje al invult naar een bepaald persoon.”
Leeftijdsbias
“Er hoeft niet expliciet in een vacature te staan dat je maximaal 3-5 jaar werkervaring hebt. Je kunt als competentie bijvoorbeeld neerzetten ‘je voelt je snel thuis in ons jonge team’. Dan is helder dat de werkgever een jong(er) iemand zoekt.”
Algemene constateringen
Opvallend is dat uit het eerste onderzoek door TNO bleek dat veel van de bevraagden vinden dat bias overdreven wordt. “In dat onderzoek werkten we met een eerste versie van onze biasmodules. De beschrijvingen gaan zogezegd door een sluis en als de module bias ziet, dan krijg je daarvan als gebruiker een melding. De gebruiker van de module is bijvoorbeeld een intermediair. Die moet zelf echter vervolgens nog een afweging maken of een beschrijving ook wordt aangepast in CompetentNL-data, als er bias is geconstateerd. Om te testen hoe een gebruiker hiermee omgaat zijn gebruikerstesten nodig.” Het komende halfjaar worden de modules aangepast en zijn die gebruikerstesten gepland. In het eerste kwartaal 2025 worden de biasmodules in de datastroom geïmplementeerd.
Volg ook de workshop over bias tijdens de conferentie ‘CompetentNL: Basis voor skills’ op 18 september a.s.